موجودی عنکبوت مانند اما دارای ظاهری عجیب در میان قطعه کهربایی ۱۰۰ میلیون ساله کشف شد

در یک قطعه کهربای متعلق به دوره کرتاسه، یکی دیگر از شگفتی‌های آفرینش کشف شد. چیزی که پیش از این به ندرت دیده شده است. یکی از عنکبوتیان کوچک اما با دمی دراز‌تر از بدنش!

این مخلوقات در رزین‌های درختی متعلق به دوره کرتاسه میانی در ۱۰۰ میلیون سال قبل به دام افتاده و تا امروز حفظ شده و یک تیره عجیب و غریب از رده عنکبوتیان را به نمایش گذاشته است که حداقل ۲۸۰ میلیون سال در تاریخ این سیاره سفر کرده‌اند تا اکنون در دید محققان ظاهر شده‌اند.

اما برخی از ویژگی‌های این نمونه‌های تازه کشف شده، محققان را متقاعد ساخته است که آن ها گونه‌های جدیدی از حیات هستند که بر روی درخت تکامل قرار گرفته‌اند. این گونه جدید که به اسم علمی Chimerarachne yingi نامیده شده است، دارای اشتراکات بسیاری با عنکبوت‌های معمولی امروزی است. آن ها دارای هشت پا، دو عدد پدیپالپ نرینگی (Male Pedipalps)، دندان‌های نیش و دستگاه تولید تار (Spinneret) در قسمت عقبی بدن (Opisthosoma) هستند.

اما چیز عجیبی که در مورد این مخلوق موجب سردرگمی شده است، وجود یک دم شلاق‌مانند بلند است که تلسون (Telson) نامیده می‌شود و با اندازه حدود سه میلی‌متر به بدن ۲.۵ میلیمتری این عنکبوت متصل  شده است. در عنکبوتیان (Arachnida) امروزی نیز چنین زائده‌ای دیده می‌شود، مثلا در عقرب‌های معمولی که نیش جانور به حساب می‌آید و همچنین در عقرب‌های شلاقی (Thelyphonida) که دارای یک دم بلند و شلاق مانند هستند اما عنکبوت‌ها اصولا تلسون ندارند.

هر چند بسیار دشوار است که دقیقا بگوییم کار تلسون چیست اما احتمالا C.yingi از آن به عنوان یک عضو حسی برای شناسایی محیط استفاده می‌کرده است. Paul Selden، دیرینه‌شناس و عنکبوت‌شناس دانشگاه کانزاس می‌گوید: “هر نوع زائده شلاق مانند، مایل دارد مانند یک آنتن عمل کند و این برای سنجش محیط زیست است”.

این مخلوق احتمالا در نزدیکی یا بر روی درختان زندگی می‌کرده چرا که در درون کهربا یافت شده اما فهمیدن جزییات بیشتر در مورد نحوه و سبک زندگی آن تقریبا غیر ممکن است. سلدن همچنین ابراز کرد که ما هنوز نمی‌دانیم آیا آن‌ها شبکه‌های تار نیز می‌بافتند یا خیر؟ دستگاه تولید تار یا اسپینریت با تولید ابریشم، به چند منظور مهم و حیاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، برای پوشاندن و مخفی کردن تخم‌ها، برای ساختن پناه‌گاه و آشیانه، برای ایجاد محل استراحت و خواب و سرانجام برای ایجاد معابر ساده جهت رفت و آمدن و حرکت به اطراف. پس اگر آنها در لانه‌ای زندگی می‌کرده‌اند، لازم بوده تا برای پیدا کردن راه برگشت حتما مسیر‌هایی را احداث کنند.

سلدن عضو یکی از دو تیم بین‌المللی تحقیق و بررسی بر روی این نمونه‌های کشف شده است که به تازگی مقالات آن را منتشر نموده‌ و هر تیم تحقیقاتی نتیجه گیری‌های متفاوتی را گزارش کرده‌اند. یکی از تیم‌ها به سرپرستی بو وانگ (Bo Wang) و دیگری به رهبری دای یانگ هائونگ (Diying Huang) به تحقیق مشغول‌اند و هر دو زیر نظر آکادمی علوم چین به کار خود ادامه ‌می‌دهند.

C.yingi بسیار شبیه گونه‌های بسیار قدیمی‌تر دیگری است که اتفاقا سلدن چند سال پیش مورد تحقیق و کاوش قرار داده بود، با این تفاوت که آن‌ها مربوط به دوره دوونین تا دوره پرمین بودند که قدمتی بالغ بر ۳۸۰ میلیون تا ۲۹۰ میلیون سال داشتند. ظاهر کلی و پایه‌ای دو تا از نمونه‌ها شباهت بسیاری به یکی از راسته‌های فسیل عنکبویتان که به تازگی رده‌بندی شده است، به اسم ئورارانیدا (Uraraneida) دارند.

اما در این بین نیز تفاوت‌های کلیدی دیده می‌شود. گونه C.Yingi دارای پدیپالپ تغییر شکل یافته برای انتقال اسپرم است، چیزی که در گونه‌های راسته ئورارانیدا دیده نمی‌شود و از طرف دیگر نیز راسته ئورارانیدا، برخلاف گونه C.yingi دارای دستگاه تولید تار نیستند.

طبق نظر اعضای تیم وانگ، این بدین معنی خواهد بود که گونه تازه کشف شده، به عنکبوت‌های امروزی راسته آرانئا (Araneae) بیشتر نزدیکی نشان می‌دهد که یک گروه خواهری با ئورارانیدا محسوب می‌شود و می‌تواند به عنوان نیاکان اجدادی عنکبوت‌ها یا خویشاوند نزدیک‌شان که دارای دستگاه تولید تار توسعه یافته است ولی هنوز به طور کامل تلسون خود را از دست نداده، به حساب بیاید.

ولی در طرف دیگر تیم هائونگ معتقدند که باید این گونه را نیز مستقیما در راسته ئورارانیدا، طبقه‌بندی نمود. آنها در مقاله خود اینطور نوشتند که : ” این نمونه‌های جدید که به طرز شگفت‌انگیزی بدن‌شان در داخل کهربا حفظ شده است، تمامی ویژگی‌های توصیف شده برای راسته ئورارانیدا و دیگر ویژگی‌های فیلوژنیک عنکبوت‌های خویشاوند مانند شکم بند‌بند با کیسه تولید تار (آپیگوتس) و دم تاژک مانند بلند را دارا هستند با این حال آن‌ها با خود ویژگی‌هایی که قبلا به طور خاص برای شناسایی اعضای راسته آرانئا بیان شده است مانند پالپ‌ نرینگی تغییر یافته (احتمالا به عنوان اندام انتقال اسپرم عمل می‌کنند) و دستگاه تولید تار (Spinnerets) و کیسه تار (Spigots) تیپیک عنکبوت‌ها را نیز دارند.”

آن‌ها همچنین یادآور شده‌اند که چون اغلب نمونه‌های یافت شده در دوره کرتاسه متعلق به راسته ئورارانیدا هستند (که به عنوان فسیل‌های کهربایی نیز شناخته می‌شوند) پس می‌توان نتیجه گرفت که این شواهد حاکی از آن است نباید اعضای راسته ئورارانیدا با راسته آرانئا به هم مرتبط باشند.

البته به نظر تحقیقات بیشتر (و احتمالا بحث و جدل بیشتر) برای حل و فصل این موضوع و کشف حقیقت ادامه خواهد داشت، هر چند احتمال دارد هرگز نیز به جواب نرسیم اما با این حال ارزش بسیار زیاد این کهربا‌های کرتاسه که در میانمار کشف شده‌اند، به جای خود باقی است.

چهار نمونه از گونه C.Yingi نیز در تابستان ۲۰۱۷ در همین منطقه یافت شد که تیم‌های تحقیقاتی هر کدام دو نمونه را در مقاله‌هایی که اواخر سال ۲۰۱۷ منتشر شد، مورد بررسی قرار دادند. هر دو مقاله در مجله Nature Ecology & Evolution چاپ گردید که می‌توانید جهت مطالعه بیشتر آنها از این لینک و این لینک مشاهده نمایید.